Psychotraumatolog a psycholog – kto pomoże w trudnych emocjach i traumach?

W świecie współczesnej psychologii coraz częściej mówi się o specjalistach, którzy oferują wyspecjalizowaną pomoc w obszarach zdrowia psychicznego. Jednymi z najczęściej porównywanych profesji są psycholog oraz psychotraumatolog. Choć obie dziedziny dotyczą pracy z ludzką psychiką, różnią się zakresem kompetencji, narzędziami diagnostycznymi, a przede wszystkim – podejściem do pacjenta.

Czym zajmuje się psycholog i kiedy warto się do niego udać?

Psycholog to specjalista, który ukończył pięcioletnie studia magisterskie z psychologii, zdobywając wiedzę teoretyczną i praktyczną z zakresu funkcjonowania psychiki człowieka. Jego rola polega przede wszystkim na diagnozowaniu problemów emocjonalnych, poznawczych oraz behawioralnych, a także na udzielaniu wsparcia w sytuacjach kryzysowych i życiowych. Nie jest to osoba uprawniona do przepisywania leków ani prowadzenia psychoterapii, o ile nie ukończyła dodatkowych szkoleń z tego zakresu.

Do psychologa warto udać się, gdy:

• przeżywamy stres, którego nie potrafimy opanować;

• mamy trudności w relacjach interpersonalnych;

• nie radzimy sobie z emocjami, takimi jak lęk, smutek, gniew;

• cierpimy na problemy z koncentracją, pamięcią, samooceną;

• potrzebujemy diagnozy psychologicznej (np. w kontekście pracy, edukacji, zaburzeń).

Choć jego kompetencje są szerokie, warto podkreślić, że nie każdy psycholog pracuje z osobami po traumie. Dlatego jeśli problem dotyczy doświadczeń o silnym, bolesnym ładunku emocjonalnym – takich jak przemoc, utrata bliskiej osoby, wypadek – warto zastanowić się, czy nie potrzebujemy specjalisty bardziej ukierunkowanego na pracę z traumą. Tu na scenę wchodzi psychotraumatolog.

Kim jest psychotraumatolog i jakie metody pracy stosuje?

Psychotraumatolog to specjalista, który ukończył dodatkowe, zaawansowane szkolenia z zakresu terapii traumy – najczęściej na bazie wykształcenia psychologicznego lub psychoterapeutycznego. Jego głównym obszarem działania jest pomoc osobom, które doświadczyły traumatycznych wydarzeń – zarówno jednorazowych, jak i przewlekłych. Praca psychotraumatologa różni się znacząco od klasycznego podejścia psychologicznego, ponieważ skupia się nie tylko na emocjach, ale również na reakcjach ciała i mechanizmach neurobiologicznych aktywowanych w sytuacjach ekstremalnego stresu.

Typowe metody pracy, które wykorzystuje psychotraumatolog, to między innymi:

• EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) – terapia odwrażliwiania za pomocą ruchu gałek ocznych;

• Somatic Experiencing – metoda pracy z ciałem ukierunkowana na regulację układu nerwowego;

• Terapia narracyjna – pomagająca zintegrować traumatyczne przeżycia w spójną historię życia;

• Podejście systemowe i integracyjne – uwzględniające wpływ otoczenia i relacji na doświadczenie traumy.

Psychotraumatolog nie tylko rozumie naturę traumy, ale także potrafi pracować z tzw. pamięcią traumatyczną, czyli zapisanymi w ciele i umyśle reakcjami, które mogą przez lata wpływać na codzienne funkcjonowanie człowieka. To specjalista, którego rola staje się nieoceniona, gdy klasyczne rozmowy psychologiczne nie przynoszą ulgi, a pacjent wciąż pozostaje w trybie przetrwania.

W kolejnej części przejdę do omówienia kolejnych dwóch subtytułów.

Psychotraumatolog a psycholog – różnice w podejściu do pacjenta

Choć zarówno psycholog, jak i psychotraumatolog pracują z osobami doświadczającymi cierpienia psychicznego, ich podejście do pacjenta różni się w kilku kluczowych aspektach. Te różnice nie wynikają jedynie z zakresu wiedzy czy narzędzi terapeutycznych, ale także z odmiennych modeli rozumienia traumy, emocji i mechanizmów obronnych.

Psycholog bazuje głównie na klasycznych teoriach psychologicznych, takich jak poznawczo-behawioralna, humanistyczna czy psychodynamiczna. Praca psychologa często skupia się na rozmowie, analizie przekonań, wzorców myślenia i zachowania. Pomaga on pacjentowi zrozumieć źródło problemów, przygląda się historii życia, identyfikuje trudności w relacjach interpersonalnych, ale zazwyczaj nie wchodzi głęboko w neurobiologiczne czy somatyczne skutki traumy.

Z kolei psychotraumatolog pracuje z osobą w sposób bardziej zintegrowany, uwzględniając działanie układu nerwowego, reakcje ciała i nieracjonalne, automatyczne reakcje będące efektem zamrożenia lub nadmiernego pobudzenia wywołanego stresem traumatycznym. W jego podejściu nie chodzi wyłącznie o „rozmowę o problemie” – chodzi o przywracanie równowagi na poziomie fizjologicznym.

Warto dodać, że:

• Psycholog nie zawsze ma przygotowanie do pracy z głęboką traumą, chyba że ukończy dodatkowe kursy.

• Psychotraumatolog z reguły ma doświadczenie w pracy z osobami po silnych przeżyciach, w tym przemocą, katastrofami, wypadkami, żałobą.

• Psychotraumatologiczne podejście zakłada, że leczenie traumy nie może polegać wyłącznie na mówieniu o niej – konieczne jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni do regulacji emocji, często z wykorzystaniem technik somatycznych.

Obie profesje mają wspólny cel – poprawę dobrostanu psychicznego pacjenta – jednak ścieżki, którymi podążają, różnią się głębokością i charakterem pracy.

Jak wybrać odpowiedniego specjalistę do pracy z traumą?

Decyzja, czy skorzystać z pomocy psychologa, czy raczej psychotraumatologa, powinna być poprzedzona świadomą analizą własnych potrzeb i natury problemu, z jakim się zmagamy. Wybór ten może okazać się kluczowy dla skuteczności procesu terapeutycznego. Aby ułatwić tę decyzję, warto kierować się następującymi wskazówkami:

• Jeśli przeżywasz kryzys emocjonalny, ale nie doświadczyłeś zdarzeń o charakterze traumatycznym – skorzystanie z pomocy psychologa może być w pełni wystarczające.

• Gdy odczuwasz niepokój, smutek lub lęk, ale potrafisz wskazać konkretne sytuacje z codzienności, które są ich przyczyną – psycholog pomoże Ci je uporządkować i wypracować strategie radzenia sobie.

• Jeśli jednak masz za sobą trudne lub traumatyczne doświadczenia (np. przemoc, molestowanie, nagła śmierć bliskiej osoby, wypadek, katastrofę) – znacznie lepszym wyborem będzie psychotraumatolog.

• Gdy czujesz, że twoje ciało reaguje w sposób, którego nie potrafisz kontrolować (np. ataki paniki, napięcia, problemy ze snem, unikanie miejsc lub ludzi bez racjonalnego powodu) – specjalista od traumy będzie lepiej przygotowany do pracy z tego rodzaju objawami.

Kluczowym elementem jest zaufanie. Niezależnie od tytułu, najważniejsze jest, by terapeuta miał odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, a kontakt z nim budził poczucie bezpieczeństwa i zrozumienia. Dobrze postawiona diagnoza i precyzyjny dobór specjalisty mogą znacząco przyspieszyć proces zdrowienia.

Warto również sprawdzić certyfikaty, doświadczenie zawodowe i specjalizacje terapeuty, zanim zdecydujemy się na rozpoczęcie współpracy. Profesjonalista nie powinien mieć problemu z udzieleniem takich informacji – to znak transparentności i etyki zawodowej.

Dodatkowe informacje na ten temat: psychotraumatolog Wrocław.

[ Treść sponsorowana ]
Uwaga: Informacje na stronie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią porady lekarza.