Odroczony podatek dochodowy – czym jest, kiedy występuje i jak wpływa na przedsiębiorstwa
Odroczony podatek dochodowy to jeden z bardziej złożonych obszarów rachunkowości, który wzbudza wiele pytań zarówno wśród księgowych, jak i przedsiębiorców. Czym dokładnie jest podatek odroczony i jakie sytuacje powodują jego występowanie? Dla wielu firm obowiązek jego wyliczania jest standardem, jednak nie każda jednostka musi go ujmować w swoim bilansie. Kluczowe jest rozróżnienie między aktywami a rezerwami wynikającymi z różnic przejściowych między wartościami księgowymi a podatkowymi. W tym artykule przyjrzymy się, w jaki sposób należy ewidencjonować aktywa i rezerwy z tytułu podatku odroczonego oraz jak takie operacje wpływają na wynik finansowy przedsiębiorstwa.
Czym jest odroczony podatek dochodowy i kiedy się pojawia
Odroczony podatek dochodowy odnosi się do różnic między wartością księgową a podatkową określonych składników aktywów i pasywów. Te różnice, nazywane przejściowymi, wynikają z różnorodności w sposobie i czasie uznawania przychodów oraz kosztów na potrzeby bilansowe i podatkowe. Oznacza to, że niektóre przychody lub koszty są ujmowane w różnych okresach w księgach rachunkowych oraz w rozliczeniach podatkowych. Dla przykładu, amortyzacja środków trwałych może być księgowana zgodnie z innymi stawkami podatkowymi, co prowadzi do różnic w wyniku księgowym i podatkowym.
Zgodnie z przepisami rachunkowymi, jeśli istnieją przesłanki, że dana jednostka będzie mogła odliczyć w przyszłości podatek z tytułu ujemnych różnic przejściowych, powinna utworzyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. W sytuacji odwrotnej, czyli przy dodatnich różnicach przejściowych, jednostka jest zobowiązana do utworzenia rezerwy na podatek odroczony. Dzięki tym zapisom w bilansie przedsiębiorstwo może rzetelnie prezentować swoje przyszłe zobowiązania oraz potencjalne korzyści podatkowe.
Czy każda jednostka musi ewidencjonować aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Nie wszystkie firmy są zobowiązane do ustalania i ujmowania aktywów oraz rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim większych jednostek, które muszą spełniać wytyczne określone w art. 37 ust. 10 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z przepisami, firmy, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z trzech wyznaczonych kryteriów (suma aktywów powyżej 25,5 mln zł, przychody netto powyżej 51 mln zł, zatrudnienie powyżej 50 osób), mogą odstąpić od ustalania aktywów i rezerw z tytułu podatku odroczonego.
Jednostki te jednak muszą przemyśleć swoją decyzję, ponieważ odstąpienie od ewidencjonowania odroczonego podatku dochodowego może wpłynąć na przejrzystość raportów finansowych. Warto dodać, że zwolnienie to nie dotyczy instytucji o szczególnym charakterze, takich jak banki czy instytucje pieniądza elektronicznego, które muszą obowiązkowo uwzględniać aktywa i rezerwy z tytułu podatku odroczonego w swoich księgach.
Jak ustalić aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Ustalanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest kluczowe dla firm, które zidentyfikowały ujemne różnice przejściowe między wartością bilansową a podatkową swoich składników aktywów i pasywów. Tego typu różnice powstają, gdy wartość bilansowa aktywów jest mniejsza niż ich wartość podatkowa lub gdy wartość księgowa pasywów przewyższa wartość podatkową. W efekcie powstaje potencjalna kwota podatku do odliczenia w przyszłych okresach rozliczeniowych.
Aktywa te powinny zostać oszacowane zgodnie ze stawką podatku obowiązującą w momencie wystąpienia obowiązku podatkowego. Przy kalkulacji istotna jest tzw. zasada ostrożności, która pozwala na uwzględnienie jedynie tych aktywów, które w przyszłości mogą skutkować rzeczywistym obniżeniem podatku dochodowego. Ustalanie aktywów z tytułu odroczonego podatku może być pomocne w sytuacjach takich jak utrata wartości środków trwałych czy różnice w amortyzacji bilansowej i podatkowej, które tymczasowo wpływają na zwiększenie kosztów podatkowych w księgach.
Do podstawowych kroków wyliczania aktywów z tytułu podatku odroczonego należą:
- identyfikacja ujemnych różnic przejściowych,
- obliczenie wartości aktywów na podstawie odpowiednich stawek podatkowych,
- zapisanie w księgach odpowiednich kwot aktywów na odroczony podatek dochodowy.
Prawidłowe ujmowanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego pozwala firmie na odzwierciedlenie przyszłych korzyści podatkowych, które pojawią się wraz z realizacją związanych z nimi aktywów.
W jaki sposób wylicza się rezerwy na odroczony podatek dochodowy
Rezerwy na odroczony podatek dochodowy są tworzonymi zobowiązaniami podatkowymi, które powstają w wyniku dodatnich różnic przejściowych. Tego typu różnice występują, gdy wartość bilansowa aktywów przewyższa ich wartość podatkową lub gdy wartość bilansowa zobowiązań jest niższa od ich wartości podatkowej. W takich przypadkach firma przewiduje, że w przyszłych okresach rozliczeniowych będzie zobowiązana do zapłaty wyższych podatków dochodowych.
Ustalenie wysokości rezerw opiera się na szacowaniu kwot, które będą wymagane do zapłaty, a ich wyliczenie przebiega według aktualnych stawek podatkowych obowiązujących w momencie powstania obowiązku podatkowego. W rachunkowości te kwoty są wykazywane po stronie pasywów bilansu.
Proces wyliczania rezerw na podatek odroczony może przebiegać według następujących kroków:
- Identyfikacja dodatnich różnic przejściowych – odnalezienie składników aktywów i pasywów, które przyczynią się do zwiększenia podstawy opodatkowania w przyszłości.
- Wyliczenie kwoty rezerwy – na podstawie dodatnich różnic przejściowych i obowiązujących stawek podatkowych.
- Ujęcie w księgach – utworzenie rezerwy, aby w przyszłości zwiększyć zobowiązania podatkowe.
Ujmowanie rezerw na odroczony podatek pozwala firmom na rzetelne planowanie finansowe, uwzględniając możliwe przyszłe zobowiązania podatkowe.
Więcej na ten temat pod adresem: https://biurospolki.pl/blog/podatek-odroczony/
[ Treść sponsorowana ]
Uwaga: Informacje na stronie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpią porady prawnej lub finansowej.
Dodaj komentarz